Moderne motoren werken zeer zuinig en met een evenwichtige brandstof-luchtverhouding, waarvoor een lambdasonde noodzakelijk is. In geval van een defect kan dit onder meer leiden tot verminderde motorprestaties of een hoger brandstofverbruik.
De lambdasonde in moderne voertuigen
Tegenwoordig is het belangrijk om een zo laag mogelijk brandstofverbruik te bereiken met zo hoog mogelijke motorprestaties. Dit doel kan natuurlijk alleen worden bereikt als de brandstof zo efficiënt mogelijk wordt gebruikt. Dit vereist op zijn beurt een optimale verbranding van de brandstof. Om dit te bereiken, moeten de uitlaatgassen van de motor in detail worden geanalyseerd. Deze vergelijkt het zuurstofgehalte in het uitlaatgas met dat in de omgevingslucht. Afhankelijk van het respectieve zuurstofgehalte of het meetresultaat van de vergelijking wordt door de lambdasonde zelf een elektrische spanning opgewekt, die belangrijke meetgegevens aan het motorbesturingsapparaat levert. Afhankelijk van de mengverhouding tussen brandstof en lucht stijgt of daalt de elektrische spanning.
Regeling van de brandstof
Afhankelijk van de spanningswaarde aan de lambdasonde verandert de motorregeleenheid nu de verhouding tussen brandstof en lucht door de injectietijden van de injectiekleppen te verlengen of te verkorten en zo de brandstofhoeveelheid te regelen. Dit is een zogenaamde regelkring. Het motorbesturingsapparaat gebruikt de spanningswaarde, die vaak ook lambdasensor-spanning wordt genoemd, om de kortstondige samenstelling van het mengsel te meten en past het voortdurend aan. Als het mengsel bijvoorbeeld te rijk is, d.w.z. te veel brandstof bevat, wordt de brandstofhoeveelheid iets verminderd. Als het mengsel daarentegen te arm is, wordt de hoeveelheid brandstof verhoogd. Door de brandstofhoeveelheid constant te regelen, kan de mengselsamenstelling altijd optimaal worden afgesteld.
Hoe werkt de katalysator?
De optimale mengselsamenstelling is van groot belang voor de katalysator in het voertuig. De juiste verhouding tussen brandstof- en luchtvolume is een belangrijke voorwaarde voor een optimale uitlaatgasreductie door de katalysator. De katalysator kan de uitlaatgassen alleen optimaal reinigen als het injectiesysteem goed werkt, waarvoor ook de functie van de lambdasonde uiterst belangrijk is. Een te rijk mengsel vermindert bijvoorbeeld de prestaties van de katalysator en kan deze op lange termijn zelfs beschadigen. Bovendien leidt een te rijk mengsel natuurlijk tot een hoger brandstofverbruik.
Symptomen en gevolgen van een defecte lambdasonde
Een defecte lambdasonde kan zich op verschillende manieren manifesteren. Eén mogelijk gevolg is reeds genoemd: een hoger brandstofverbruik. Dit gebeurt wanneer de lambdasonde te weinig of geen spanning afgeeft. Naast een hoger brandstofverbruik kan dit ook leiden tot een slechte verbranding en dus tot een vermindering van de motorprestaties. Hierbij moet echter een onderscheid worden gemaakt tussen de lambdasonde voor en na de katalysator. De gevolgen van een defecte lambdasonde die zich vóór de katalysator bevindt, zijn ernstiger dan die van het andere type. Als de lambdasonde achter de katalysator uitvalt, blijft de lambdaregeling zelf functioneren. Het mengsel wordt dus aangepast. Alleen de uitlaatgaswaarden na de katalysator worden niet meer bewaakt, zodat de werking ervan niet meer door de motorelektronica kan worden bepaald.
Verder rijden met een defecte lambdasonde?
Of de lambdasonde nu voor of na de katalysator defect is, men kan in de regel verder rijden zonder verdere problemen. De schade mag u echter niet negeren. Overigens hoeft de sensor zelf niet defect te zijn. Onder bepaalde omstandigheden kan alleen een kabel losgeraakt of geoxideerd zijn. Defecte stekkerverbindingen kunnen ook de valse indruk wekken dat de sonde defect is.
